Bạn đã nghe nói nhiều về ánh sáng xanh, rằng nó có hại. Nhưng bạn đã biết ánh sáng xanh thật sự là gì và gây hại như thế nào chưa? Cùng Siêu Thị Y Tế tìm hiểu bạn nhé!
Ánh sáng xanh là gì?
Ánh sáng xanh là ánh sáng có bước sóng xanh lam, nằm trong phần phổ quang điện từ mà mắt thường có thể nhìn thấy được. Ánh sáng xanh có bước sóng ngắn nhất và năng lượng cao nhất trong tất cả các loại ánh sáng có thể nhìn thấy được.
Ánh sáng xanh có thể tăng cường sự tỉnh táo cũng như cải thiện tâm tâm trạng. Trên thực tế, tiếp xúc ban ngày với ánh sáng xanh qua ánh nắng mặt trời thực sự giúp điều chỉnh nhịp sinh học của bạn.
Thật không may, việc tiếp xúc với ánh sáng xanh quá gần giường – tức là từ điện thoại thông minh, máy tính xách tay và máy tính bảng phát ra ánh sáng nhân tạo, lại gây tác dụng ngược là cản trở giấc ngủ.
Các tác hại của ánh sáng xanh
Ánh sáng xanh tác động đến giấc ngủ thế nào?
Nếu bạn đã nghe nói về ánh sáng xanh thì hẳn sẽ biết việc tiếp xúc với ánh sáng xanh vào buổi tối sẽ gây ảnh hưởng đến thời lượng và chất lượng giấc ngủ.
Trên thực tế, mặc dù tất cả ánh sáng nhìn thấy đều có thể phá vỡ chu kỳ ngủ-thức của chúng ta, nhưng ánh sáng xanh có tác động lớn nhất đến nhịp sinh học. Lý do cho điều này là các bước sóng ngắn ngăn chặn sản xuất melatonin, hormone ngủ quan trọng của cơ thể.
Theo một nghiên cứu gần đây cho thấy, việc sản xuất melatonin bị suy giảm sẽ phá vỡ các cơ chế tự nhiên như điều hòa nhiệt độ cơ thể, dẫn đến giấc ngủ ngày càng ít và bị gián đoạn.
Những người tham gia vào nghiên cứu được tiếp xúc với ánh sáng xanh nhân tạo trước khi đi ngủ không chỉ ngủ ít hơn trung bình 16 phút mà còn thức dậy nhiều lần hơn những người không ngủ. Nghiên cứu cũng cho thấy ánh sáng xanh gây ra mệt mỏi và làm cho tâm trạng xấu đi.
Ánh sáng xanh tác động đến sức khỏe tinh thần thế nào?
Các tác động tiêu cực
Như đã đề cập, tiếp xúc với ánh sáng xanh quá nhiều sẽ làm gián đoạn chu kỳ ngủ-thức của chúng ta, làm giảm chất lượng và thời lượng giấc ngủ. Do đó, điều này có thể khiến bạn bị trầm cảm và hoặc hay lo lắng.
Không chỉ vậy, nhịp sinh học cũng điều chỉnh cảm xúc của chúng ta, ánh sáng xanh không chỉ làm thay đổi giấc ngủ, nó còn làm thay đổi nhịp sinh học nên nó sẽ có tác động trực tiếp lẫn gián tiếp lên sức khỏe tinh thần
Các tác động tích cực
Điều thú vị là ánh sáng xanh cũng có khả năng hỗ trợ một số tình trạng sức khỏe tâm thần. Đó là bởi vì các bước sóng của nó kích thích sản xuất serotonin và dopamine, hai trong số các hormone ‘hạnh phúc’ của chúng ta.
Cả hai đều thực hiện một số chức năng khác nhau nhưng nói một cách đơn giản, dopamine thúc đẩy và tạo sự hưng phấn vui vẻ trong khi serotonin là chất ổn định tâm trạng. Dựa trên những tiêu chuẩn này, không có gì ngạc nhiên khi liệu pháp ánh sáng xanh cho thấy hứa hẹn là một phương pháp điều trị các loại trầm cảm – đáng chú ý nhất là SAD.
Mặc dù liệu pháp ánh sáng thường sử dụng ánh sáng trắng, nhưng ánh sáng xanh có thể là một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn, do tác động của nó lên melatonin và serotonin – như một nghiên cứu gần đây đã phát hiện.
Tác động của ánh sáng xanh lên da
Ánh sáng xanh và làn da có mối quan hệ phức tạp. Mặc dù việc vô tình tiếp xúc với ánh sáng xanh từ màn hình cũng có thể gây ra các vấn đề như lão hóa sớm, nhưng các liệu pháp ánh sáng xanh nhắm mục tiêu có rất nhiều lợi ích cho da, bao gồm chống lại mụn trứng cá và giảm viêm.
Mặt tiêu cực
Vì là một dạng của ánh sáng HEV và bức xạ điện từ, ánh sáng xanh có thể kích hoạt sắc tố và viêm, cũng như co rút và hình thành nếp nhăn nhanh hơn. Ngoài ra, nó sẽ cản trở quá trình sửa chữa tự nhiên của da, khiến da nhanh bị lão hóa hơn.
Tuy nhiên, tin tốt là hầu hết các sản phẩm chống lại tia UV – như SPF phổ rộng và chất chống oxy hóa tại chỗ – cũng giúp chống lại ánh sáng xanh. Sử dụng bộ lọc ánh sáng xanh cho màn hình của bạn và giữ chúng ở chế độ ban đêm cũng là cách tốt để kiểm soát tác động tiêu cực của ánh sáng xanh.
Mặt tích cực
Liệu pháp chiếu đèn ánh sáng xanh giúp ngăn ngừa và điều trị mụn trứng cá từ nhẹ đến nặng. Ngoài ra, ánh sáng xanh còn có tác dụng trong việc điều trị dày sừng quang hóa (tiền ung thư da) và trẻ hóa làn da tổng thể khi được kết hợp với một chất cảm quang thích hợp. Hãy nhớ rằng cả hai đều phải được thực hiện tại các trung tâm hoặc bệnh viện thẩm mỹ.
Vậy làm thế nào để hạn chế các tác nhân tiêu cực của ánh sáng xanh?
Cách chống lại tác động của ánh sáng xanh
Việc cắt giảm tiếp xúc với ánh sáng xanh trước khi đi ngủ là điều tuyệt đối bắt buộc. Điều này có nghĩa là nghỉ ngơi mà không có điện thoại, máy tính bảng hoặc máy tính dưới bất kỳ hình thức nào. Trên thực tế, loại bỏ đồ điện tử khỏi phòng ngủ là một điều rất khó khăn và gần như bất khả thi.
Bạn muốn sử dụng điện thoại với tính năng hoặc thiết bị chặn ánh sáng xanh? Ngay cả máy tính xách tay và điện thoại đều có tính năng lọc ánh sáng xanh, và có rất nhiều tùy chọn xung quanh. Tuy nhiên, mặc dù những cách này có hiệu quả, nhưng ‘lý tưởng’ theo Nerina vẫn là bạn nên tạm dừng sử dụng các thiết bị này trong vài giờ trước khi đi ngủ.
Một vài tuần giảm tiếp xúc và thực hành các chiến lược ngủ hiệu quả sẽ giúp bạn khôi phục nhịp ngủ lành mạnh.
Tuy nhiên, tiếp xúc quá mức với ánh sáng xanh có thể gây ra các tác động vĩnh viễn khác mà bạn cần lưu ý, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng ở mắt của bạn. Đó là khi điểm vàng, hoặc phần trung tâm của võng mạc, bị thoái hóa. Nó có thể dẫn đến các vấn đề về thị lực nghiêm trọng và thậm chí mù lòa trong một số, mặc dù rất ít trường hợp. Đó là một lý do quan trọng để cất các thiết bị điện tử vào buổi tối.
Ngoài ra, tác động kích thích của nhịp sinh học bị gián đoạn có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần.
