Tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Việc nhận biết triệu chứng tai biến mạch máu não kịp thời có thể giúp duy trì sự sống và tăng khả năng phục hồi cho người bệnh. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về các dấu hiệu nhận biết, nguy cơ cũng như các phòng ngừa căn bệnh này nhé!
Tai biến mạch máu não là gì?
Tai biến mạch máu não hay đột quỵ, là tình trạng xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc giảm đột ngột, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất. Nếu không được can thiệp kịp thời, các tế bào não sẽ bắt đầu chết chỉ trong vài phút, gây tổn thương nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm triệu chứng tai biến mạch máu não có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc cứu sống và hạn chế di chứng.
Tai biến mạch máu não hay còn được gọi là đột quỵ
Tai biến mạch máu não được chia thành hai loại chính:
- Nhồi máu não (thiếu máu cục bộ): Chiếm khoảng 85% các trường hợp. Nó xảy ra khi một mạch máu cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn, thường do cục máu đông hoặc mảng xơ vữa.
- Xuất huyết não: Chiếm khoảng 15% còn lại, loại tai biến này xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, dẫn đến chảy máu vào các mô não. Nguyên nhân thường gặp là huyết áp cao, dị dạng mạch máu hoặc vỡ phình động mạch.
Tai biến xuất huyết não thường nguy hiểm hơn và có tỷ lệ tử vong cao hơn so với tai biến do nhồi máu não
Nguyên nhân tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não xảy ra do sự gián đoạn đột ngột của dòng máu cung cấp cho não. Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:
Xơ vữa động mạch
Sự tích tụ mảng bám từ cholesterol và các chất béo trong động mạch gây hẹp và cứng thành mạch, làm giảm lưu lượng máu. Gây tắc nghẽn động mạch, dẫn đến triệu chứng tai biến như mất cảm giác hoặc yếu liệt đột ngột.
Huyết áp cao
Là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cả tai biến thiếu máu cục bộ và xuất huyết não. Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành mạch máu, có thể dẫn đến vỡ mạch hoặc hình thành cục máu đông.
Huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu gây ra các triệu chứng tai biến
Rối loạn tim mạch
Rung nhĩ, bệnh van tim, và suy tim có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tim, sau đó cục máu này có thể di chuyển lên não gây tắc nghẽn mạch máu.
Tiểu đường
Tiểu đường làm tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám, từ đó tăng khả năng tai biến. Tiểu đường thường đi kèm với huyết áp cao và cholesterol cao, làm tăng nguy cơ gấp đôi.
Hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia
Hút thuốc lá làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, tạo điều kiện cho mảng xơ vữa hình thành. Rượu bia có thể làm tăng huyết áp và nguy cơ xuất huyết não. Gia tăng nguy cơ phát triển các triệu chứng tai biến nguy hiểm.
Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ xuất huyết não
Béo phì và lối sống ít vận động
Béo phì thường đi kèm với các yếu tố nguy cơ khác như cao huyết áp, tiểu đường và cholesterol. Làm giảm lưu thông máu, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Di truyền và tuổi tác
Gia đình có tiền sử mắc tai biến mạch máu não sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nguy cơ tai biến mạch máu não tăng lên khi tuổi tác cao, đặc biệt từ 55 tuổi trở lên.
Các triệu chứng tai biến mạch máu não
Nhận biết sớm triệu chứng tai biến mạch máu não là yếu tố quan trọng để can thiệp kịp thời, giảm thiểu nguy cơ tử vong và các biến chứng lâu dài. Dưới đây là những triệu chứng tai biến mà mọi người cần chú ý.
Các dấu hiệu tai biến mạch máu não phổ biến
Dấu hiệu liệt hoặc yếu một bên cơ thể
Một trong những dấu hiệu tai biến mạch máu não dễ nhận biết nhất là cảm giác tê hoặc liệt đột ngột ở mặt, cánh tay, hoặc chân, thường xảy ra ở một bên cơ thể. Người bệnh có thể gặp khó khăn khi cử động hoặc giữ thăng bằng.
Khó nói hoặc nói ngọng
Người bị tai biến có thể gặp tình trạng khó khăn trong việc phát âm, nói ngọng hoặc không hiểu được lời nói người khác. Đây là một trong những triệu chứng tai biến rất phổ biến và cần được lưu ý ngay lập tức.
Méo mặt
Một bên mặt có thể bị lệch hoặc méo khi cười hoặc nói. Đây là dấu hiệu tai biến mạch máu não đáng chú ý, đặc biệt khi kết hợp với các triệu chứng khác.
Méo mặt là triệu chứng tai biến mạch máu não thường gặp
Mất thị lực hoặc mờ mắt:
Đột ngột mất thị lực hoặc nhìn mờ một hoặc cả hai mắt cũng là một triệu chứng tai biến mà nhiều người gặp phải.
Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân
Cơn đau đầu nghiêm trọng và bất ngờ có thể là dấu hiệu cảnh báo của tai biến xuất huyết não, đặc biệt nếu đi kèm với buồn nôn hoặc mất ý thức.
Chóng mặt và mất thăng bằng
Cảm giác chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó đi lại có thể là triệu chứng tai biến mạch máu não, nhất là khi xuất hiện đột ngột.
Chóng mặt, mất căn bằng một trong những dấu hiệu tai biến đáng lưu ý
Hậu quả của tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não để lại những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của người bệnh. Hiểu rõ về tác động của tai biến giúp chúng ta nhận thức sâu hơn về tầm quan trọng của việc nhận biết sớm các triệu chứng tai biến mạch máu não để can thiệp kịp thời.
Suy giảm chức năng vận động
Các dấu hiệu tai biến mạch máu não không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn các tế bào thần kinh và cơ bắp, gây khó khăn cho việc đi lại và thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Tai biến mạch máu não làm hạn chế khả năng vận động
Rối loạn ngôn ngữ và giao tiếp
Sau khi trải qua tai biến, nhiều người gặp khó khăn trong việc nói, hiểu hoặc biểu đạt ý tưởng. Những triệu chứng tai biến này làm giảm khả năng giao tiếp, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống.
Suy giảm nhận thức
Một số người sau tai biến gặp vấn đề về trí nhớ, khả năng tập trung và xử lý thông tin. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến khả năng làm việc và sinh hoạt độc lập.
Sau tai biến người bệnh sẽ bị suy giảm khả năng nhận thức
Tình trạng trầm cảm và lo âu
Những người từng trải qua tai biến thường phải đối mặt với rối loạn trầm cảm và lo âu, do mất khả năng kiểm soát và thay đổi lớn trong cuộc sống.
Cách phòng ngừa tai biến mạch máu não
Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp giảm nguy cơ xuất hiện các triệu chứng tai biến mạch máu não:
- Kiểm soát huyết áp: Duy trì huyết áp ổn định bằng việc kiểm tra định kỳ và tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ
- Quản lý bệnh tiểu đường: Kiểm soát lượng đường huyết trong máu ổn định giúp ngăn ngừa dấu hiệu tai biến mạch máu não.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh:Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo tốt. Hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu cholesterol và chất béo bão hòa. Hạn chế rượu bia và tránh hút thuốc lá.
Ăn uống lành mạnh để phòng ngừa các triệu chứng tai biến
- Tập thể dục thường xuyên:Hoạt động thể chất không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ cao huyết áp.Tập thể dục ít nhất 30 phút tập thể dục mỗi ngày như đi bộ, chạy bộ, bơi lội,…
- Kiểm soát căng thẳng: Các triệu chứng tai biến mạch máu não có thể được giảm thiểu nếu biết cách quản lý căng thẳng hiệu quả.
- Khám sức khỏe định kỳ:Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, cholesterol cao và các bệnh lý tim mạch.
Hãy chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe, theo dõi và kiểm soát các yếu tố nguy cơ để ngăn ngừa triệu chứng tai biến mạch máu não. Tham khảo ý kiến chuyên gia và thực hiện khám sức khỏe định kỳ để đảm bảo cơ thể luôn trong tình trạng tốt nhất. Đừng quên theo dõi Siêu Thị Y Tế thường xuyên để cập nhập thêm nhiều thông tin bổ ích khác.
Thông tin thêm cho bạn: Bị cao huyết áp là một trong những nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não. Do đó để phòng tránh chứng tai biến mạch máu não cần phải kiểm soát tốt bệnh cao huyết áp bằng cách thường xuyên đo huyết áp tại nhà bằng máy đo huyết áp điện tử.
